มติ AI ของ UN ก้าวแรกสู่การกำกับดูแล AI ระดับโลก

March 24, 2024

เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2567 สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ (UN General Assembly) ได้มีมติเป็นเอกฉันท์รับรองร่างข้อมติฉบับแรกเกี่ยวกับปัญญาประดิษฐ์ (AI) ซึ่งเสนอโดยสหรัฐอเมริกา ร่วมด้วยประเทศสมาชิกมากกว่า 120 ประเทศ

มตินี้มุ่งเน้นไปที่การส่งเสริมระบบปัญญาประดิษฐ์ที่ “ปลอดภัย มั่นคง และวางใจได้” เพื่อส่งเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับทุกคน เนื้อหาสำคัญของมติมีดังนี้

1. หลักการพื้นฐาน มติกำหนดหลักการพื้นฐาน 5 ประการสำหรับการพัฒนาและการใช้ AI ดังนี้

- การเคารพสิทธิมนุษยชน: ระบบ AI จะต้องเคารพสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานทั้งหมด
- ความปลอดภัยและความมั่นคง: ระบบ AI จะต้องปลอดภัย มั่นคง และเชื่อถือได้
- ความโปร่งใส: การพัฒนาและการใช้ AI จะต้องโปร่งใส
- ความรับผิดชอบ: ผู้พัฒนาและผู้ใช้ระบบ AI จะต้องรับผิดชอบต่อผลกระทบของระบบ
- การรวมเข้าด้วยกัน: การพัฒนาและการใช้ AI จะต้องส่งเสริมการรวมเข้าด้วยกันและลดความเหลื่อมล้ำ

2. แนวทางปฏิบัติ มติยังเสนอแนวทางปฏิบัติสำหรับประเทศสมาชิกในการพัฒนาและใช้ AI ดังนี้

- การพัฒนากลยุทธ์ AI: ประเทศสมาชิกควรพัฒนากลยุทธ์ AI ระดับชาติ
- การส่งเสริมการวิจัยและพัฒนา: ประเทศสมาชิกควรสนับสนุนการวิจัยและพัฒนา AI ที่ปลอดภัยและเป็นประโยชน์
- การสร้างความรู้ความเข้าใจ: ประเทศสมาชิกควรส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ AI แก่ประชาชน
- การสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศ: ประเทศสมาชิกควร

3. ผลลัพธ์ มตินี้คาดว่าจะส่งผลดีต่อการพัฒนาและการใช้ AI ดังนี้

- ส่งเสริมให้มีการพัฒนาและใช้ AI ที่ปลอดภัย มั่นคง และเป็นประโยชน์
- ลดความเสี่ยงจากการใช้ AI
- ส่งเสริมการเข้าถึง AI อย่างเท่าเทียมกัน
- เร่งรัดการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ของ UN

4. ความสำคัญ มตินี้ถือเป็นก้าวสำคัญในการกำกับดูแล AI ระดับโลก แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของนานาชาติในการพัฒนาและใช้ AI อย่างมีความรับผิดชอบ

ประเด็นที่ถกเถียง ก่อนที่จะมีการรับรองมติ มีการถกเถียงกันอย่างมากเกี่ยวกับถ้อยคำและเนื้อหาของมติ ประเด็นสำคัญที่ถกเถียงกัน ได้แก่

- บทบาทของภาคเอกชน: บางประเทศต้องการให้ภาคเอกชนมีบทบาทมากขึ้นในการพัฒนาและใช้ AI
- การควบคุมการใช้ AI: บางประเทศต้องการให้มีการควบคุมการใช้ AI ที่เข้มงวดมากขึ้น
- ความรับผิดชอบ: ยังมีความไม่ชัดเจนเกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อผลกระทบของระบบ AI

ประเทศที่ไม่ลงมติ มีประเทศ 4 ประเทศที่ไม่ลงมติในมตินี้ ได้แก่ อิหร่าน อิรัก รัสเซีย และจีน

อุปสรรค ยังมีอุปสรรคมากมายที่ต้องเผชิญในการดำเนินการตามมตินี้ เช่น

- การขาดความรู้ความเข้าใจ: ยังมีประชาชนจำนวนมากที่ไม่เข้าใจ AI
- ทรัพยากร: ประเทศกำลังพัฒนามีทรัพยากรจำกัดในการพัฒนาและใช้ AI
- ความร่วมมือระหว่างประเทศ: จำเป็นต้องมีการร่วมมือระหว่างประเทศมากขึ้นเพื่อพัฒนากรอบการกำกับดูแล AI ที่มีประสิทธิภาพ

อนาคต มตินี้ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการกำกับดูแล AI ระดับโลก แต่ยังมีงานอีกมากที่ต้องทำเพื่อให้แน่ใจว่า AI จะถูกพัฒนาและใช้เพื่อประโยชน์ของทุกคน

อ้างอิง: